۱) کامپیوتر را روشن میکنید ولی اتفاقی نمیافتد.
نه چراغی، نه صدایی؛ و نه غژغژ پرههای بادبزن. اولین کاری که باید بکنید، چیست؟ قبل از هر چیز، مطمئن شوید که دو شاخهی کامپیوترتان را به برق زدهاید!
حتا اگر صد درصد اطمینان دارید که دو شاخهی کامپیوتر را به برق زدهاید، بازهم آن را بررسی کنید.
با این فرض که دو شاخه را به برق زدهاید، باید این احتمال را بدهید که ممکن است منبع تغذیهی کامپیوترتان خراب شده باشد. منبع تغذیهی کامپیوتر، جعبهای فلزی است که در پشت کامپیوتر و در بالای سایر قطعات قرار گرفته است. این جعبهی فلزی معمولاً با چهار پیچ در جای خود محکم شده و کابل برق به آن وصل شده است. یک بادبزن هم در پشت این جعبه وجود دارد که هوا را به بیرون میفرستد.
یک سری سیمکشیهای رنگ به رنگ از منبع تغذیهی کامپیوتر بیرون میآید. در انتهای بعضی از سیمها فیشهای خاصی تعبیه شده است، که به پشت درایوها، بادبزن، و احتمالاً ادوات دیگر فرو میروند تا برق آنها را تأمین کرده باشند. این سیمها یک فیش خاص برای بردمادر نیز دارند. تا وقتی که فیشها در مادگی مورد نظر فرو روند، هیچ اهمیتی ندارد که چه سیمی به کجا وصل میشود.
وقتی قاب کامپیوتر را باز میکنید، این سیمکشیهای جورواجور میتوانند هر آدمی را بترسانند، امّا اگر خوب آنها را بررسی کنید، متوجه خواهید شد ترتیبات آنها چندان هم پیچیده نیست. بهتر است از نحوهی این اتصالات یادداشت بردارید، و روی فیشها با یک ماژیک رنگی بنویسید که به کجا متصل شدهاند. سیمها را بیرون کشیده و منبع تغذیه را بردارید. آن را به یک فروشگاه لوازم کامپیوتری ببرید و یک منبع تغذیه با همان میزان وات مصرفی، خریداری نمایید. معمولاً بهای یک منبع تغذیهی متعارف در حدود ۱۰تا ۱۵ هزارتومان است.
۲) کامپیوتر روشن میشود، امّا چیزی روی نمایشگرتان معلوم نیست.
به عبارت دیگر، سروکلهی ویندوز پیدا نمیشود. ممکن است مشکلتان مربوط به نمایشگر باشد. سعی کنید یک نمایشگر دیگر را که از کارکرد صحیح و سالم آن مطمئن هستید، به جای این نمایشگر به کار ببرید و ببینید آیا چیزی روی صفحهی نمایش ظاهر میشود یا نه. اگر نمایشگر دوم اشکالی نداشته باشد و کارش را طبق معمول انجام داد، معلوم است که نمایشگر اوّلی از دور خارج شده است. اگر مدت ضمانت نمایشگرتان منقضی نشده باشد، بهتر است با نمایندهی فروش آن تماس بگیرید و خواستار رفع عیب شوید، امّا اگر دورهی ضمانت نمایشگرتان تمام شده است، بهتر است به فکر خرید یک نمایشگر نو باشید.
هرگز پشت نمایشگرتان را به منظور تعمیر آن باز نکنید. خازنهایی که در داخلِ نمایشگرتان قرار دارند، حاوی الکتریسیته هستند. بنابراین امکان دارد -خدای ناکرده- جانتان را سر این کار بگذارید!
اگر دیدید بخاری از صفحهی نمایش بلند نمیشود و سطح آن کاملاً تیره و تاریک است، ممکن است ایراد مربوط به کارت گرافیکی باشد. ابتدا، کارت گرافیکی را پیدا کنید. کارت گرافیکی یک بُرد است که در داخل یک چاک مخصوص در بردِ مادر فرو میرود. کابلی که از پشت نمایشگر آمده است، وارد درگاه کارت گرافیکی میشود، که از پشت کامپیوتر بیرون زده است.
اگر درگاه کارت گرافیکی، جزیی از بُرد مادر باشد، میگویند که کارت گرافیکی به صورت مادرزاد تعبیه شده است. شما نمیتوانید چنین کارتی را تعمیر کنید.
فرض میکنیم که شما یک کارت گرافیکی جداگانه دارید، بنابراین باید مطمئن شوید که در جای خود سفت و محکم باشد. لبهای که در چاکِ بُرد مادر فرو میرود، ممکن است به علت شُل بستن پیچ نگهدارندهی کارت به بدنهی کامپیوتر، از جای خود، خارج شده باشد.
اگر کامپیوتری دارید که صحیح و سالم دارد کارش را انجام میدهد، آن را خاموش کرده و سپس کارت گرافیکیاش را بیرون بکشید. این کارت گرافیکی را در کامپیوتر مسئلهدار بگذارید!
اگر سیستمتان کارکرد، احتیاج به یک کارت گرافیکی جدید دارید. اما اگر کارت اضافهای برای آزمایش سیستمتان ندارید، یک کارت ارزانقیمت هفت الی هشت هزارتومانی بخرید تا اگر مشکلتان را حل نکرد، بتوانید آن را پس دهید.
شما میتوانید صدها هزار تومان را صرف خرید یک کارت گرافیکی کنید، امّا اگر سروکارتان فقط با نرمافزارهای اداری است و احیاناً گاهی هم به اینترنت سفر میکنید، لازم نیست پول زیادی در این مورد خرج نمایید. کارتهای گرافیکی گرانقیمت بیشتر به درد افرادی میخورد که کُشتهمُردهی بازیهای کامپیوتری هستند.
۳) اگر به طور مرتب صفحهی نمایش کامپیوترتان آبیرنگ میشود، و هیچ نشانهای از حیات در کامپیوتر خود نمیبینید، ممکن است یکی از تراشههای حافظهتان معیوب شده باشند.
به پیغامی که در صفحهی آبیرنگ داده میشود دقت کنید، مخصوصاً به شمارهی اعداد ( منظور از صفحهی آبیرنگ، همان صفحهای است که در ابتدای بوتشدن کامپیوتر، ظاهر میگردد.) متنِ این پیغام خطا را در یک موتور جست وجو وارد کنید و در اینترنت به دنبال علل و عوامل آن بگردید.
به فرض آنکه بتوانید علت آن را تشخیص دهید، حل مشکلات مربوط به حافظه تقریباً ساده است. امّا اگر نتوانستید عیب مورد نظر را پیدا کنید، میتوانید با عوض و بدل کردن تراشههای حافظه از یک کامپیوتر دیگر، تراشههای معیوب خود را شناسایی کنید.
امّا تراشهی حافظه باید از همان نوعی باشد که در کامپیوترتان نصب شده است. اگر از هیچ راهی به نتیجه نرسیدید، تراشهی قدیمی حافظه را به یک فروشگاه کامپیوتری ببرید. کسانی که در آنجا پشت پیشخوان ایستادهاند، ممکن است دلشان بسوزد و سالمبودن تراشهی مزبور را امتحان کنند.
تراشههای حافظه در چاکهایی فرو میروند که نزدیک خود ریزپردازنده قرار دارند. طول این تراشهها حدود ۱۰ سانتیمتر است. تراشههای قدیمی حافظه را بیرون آورده و با نوعی که میخواهید از مغازه بخرید، مطابقت دهید. قیمت تراشههای حافظه، بسته به نوع و سرعتشان، تعیین میشود. فقط یادتان باشد فقط از همان نوعی باشند که سایر تراشههای حافظهی کامپیوترتان دارند.
وقتی تراشهی جدید حافظه را به داخلِ چاک آن فرو میکنید، لازم است نیروی کمی به آن وارد نمایید. گیرههایی که در دو دسر تراشهی حافظه تعبیه شدهاند، وقتی که در جای خود درست قرار بگیرند، خود به خود قفل میشوند.
۴) اگر کامپیوترتان را بوت کردید، ولی نتوانست درایو C را بخواند،
ممکن است به علت خرابشدن سختدیسک باشد.
اگر کامپیوتر دیگری دارید، سختدیسک آنها را با هم عوض و بدل کنید تا عیب احتمالی را شناسایی کنید. اگر کامپیوترتان با آن سختدیسک دوّم بوت شد، معلوم است که سختدیسک کامپیوتر شما عمر خودش را کرده است! گاهی اوقات یک بوت مجدد ممکن است جواب دهد. ممکن است سختدیسک شما هنوز آنقدر جان داشته باشد که بتواند گهگاهی بچرخد. اگر این راه جواب داد، بدون معطلی و اتلاف وقت، دادههای خود را به یک سختدیسک دیگر منتقل کنید.
یکی از کارکشتههای این فن توصیهای کرده است با این مضمون که سختدیسک خود را در یک کیسهی پلاستیکی دربسته قرار دهید و یک شب آن را در قفسهی یخساز یخچال خود بگذارید. این ترفند در بعضی موارد جواب داده است، بنابراین ضرری ندارد که شما هم یک بار آن را امتحان کنید!
عادت کردن به نسخهبرداریهای مرتب از دادهها، در صورت بروز حوادث غیر مترقبه به نجاتتان خواهد آمد، البته به شرطی که این نسخههای یدکی را روی همان سختدیسک درست نکرده باشید. اگر سختدیسکتان بسوزد و شما هم نسخهی یدکی از دادههای خود نداشته باشید، ممکن است شرکتهایی که میتوانند دادههای مهم را از روی سختدیسکهای معیوب و خراب بازیابی کنند، بتوانند به دادتان برسند.
سختدیسک شما در جلوی کامپیوتر قرار دارد، چیزی به اندازهی یک دفترچهی یادداشت که احتمالاً با چهار پیچ به بدنهی کامپیوتر محکم شده است، دو پیچ در هر طرف. یک کابل برق و یک کابل (پهن) روبانی نیز به پشت سختدیسک متصل شدهاند.
سختدیسک جدید را در جای خود قرار داده و آن را به عنوان سختدیسک بالادستی نصب کنید. سختدیسک قدیمی را به عنوان سختدیسک «زیردست» یا «پاییندست» تعریف کنید.
دستورالعملهای همراه سختدیسک جدید نحوهی تعریف کردن سختدیسک بالادست و پاییندست را شرح دادهاند. کامپیوتر را بوت کنید و سیستمعامل ویندوز را روی سختدیسک جدید بریزید. اگر خوش شانس باشید، کامپیوتر شما سختدیسک قدیمی را تشخیص خواهد داد و آن را به صورت D: شناسایی خواهد کرد. به این ترتیب بعداً میتوانید دادههای خود را از روی سختدیسک قدیمی به سختدیسک جدید انتقال دهید.
تعویض کردن سختدیسک از تعمیرات دیگر کمی سختتر است. در نتیجه اگر برای این کار دستمزد بپردازید، زیاد جای دوری نمیرود. از طرف دیگر ممکن است در فکر خریدن یک کامپیوتر نو باشید، بنابراین با کمی کنجکاوی، بهتر است دلتان را به دریا بزنید و کار تعویض سختدیسک را خودتان انجام دهید تا به تدریج، این مهارت را نیز در کارنامهی خود ثبت کنید.
● محدودیتهای خود را بشناسید…
بعضی چیزها ممکن است فراتر از تواناییهای شما باشند. برای مثال، ارتقای ریزپردازنده میتواند شما را به دردسر بیندازد. حتا اگر یک ریزپردازندهی سریعتر خریدهاید که به خوبی در برد مادر جای میگیرد، بازهم احتمالاً لازم است بیوس سیستمتان را-که هستهی اصلی ورودی و خروجی مدارات و اجزای کامپیوتر را تشکیل میدهد- نیز ارتقاء دهید. به این کار «فلاشینگ» میگویند؛ یعنی بارگیری اطلاعات به منظور تغییردادن بیوس. اگر فلاشینگ به درستی انجام نگیرد، کامپیوترتان احتمالاً برای همیشه از کار خواهد افتاد. بنابراین توصیه میکنیم که این کار را به اهل فن آن بسپارید.
گاهی اوقات هم پیش میآید که تعمیر یک کامپیوتر اصلاً صرفهی اقتصادی نداشته باشد. این روزها قیمت یک کامپیوتر معمولی نو در حدود ۳۰۰ تا ۴۰۰ هزار تومان است. چنین کامپیوتری میتواند تمام نیازهای دفتری شما را برآورده سازد. بنابراین، اگر با هزینهی یک تعمیر ۲۰۰ هزارتومانی مواجه شدید، بهتر است نگاهی به دور و اطراف خود بیندازید. شاید چنین تعمیری، آخرین راهحل شما نباشد!
● آخرین وصیتها...
در مورد خریدن کامپیوترهای ارزان قیمت همیشه دقت به خرج دهید. توجه داشته باشید که داشتنِ یک ضمانت خوب و معتبر در بسیاری از موارد میتواند نگرانیهای شما را برطرف نماید. صرفهجویی در هزینه همیشه خوب است، اما باید مطمئن باشید آنچه را که واقعاً به آن نیاز دارید، به دست خواهید آورد.
منبع : ماهنامه کامپیوتر